Lavvu Tent

Bushcraft aktivitelerinde sıkça duyduğumuz bir çadır türüdür. Bu çadır formuna sahip farklı türlerde bulunmaktadır ve bu çadır biçimleri birbirleri ile karıştırılmaktadır. ‘’Tipi Çadır’’ ya da gerçek adıyla ‘’Teepee Çadır’’ aslında Kızılderililerin kullandığı bizon derisinden yapılan, ortasına direk bulunan, gerdirilerek oluşturulan konik formda ki çadırlardır. Tipi Çadır ya da Teepee Çadır yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Görsel Pexels

Lavvu Tent Nedir?

Norveç ve İsveç'in Kuzey Kutup Dairesi içinde kalan bölgelerinde çok eski tarihlerden bu yana yaşamakta olan bir etnik grup olan Laponlar ya da Sami’lerin kullandığı bir çadır türüdür. Kızılderililerin kullandığı Teepee (Tipi) çadırına benzer bir tasarıma sahiptir. Fakat Teepee’den farklı olarak bu çadırın direk açıları daha yatık bir forma sahiptir. Bu sayede şiddetli rüzgârlara daha fazla dayanmaktadır.

Geçmiş zamanda Kuzey İskandinavya'nın ağaçsız ovaların da ve Avrasya'nın yüksek kutupların da yerli halkın ren geyiği avı süresince kullandıkları bu çadırlar, günümüzde de kamp yapmak için kullanılmaktadır. Bu çadır türü Teepee çadır ve Goahti ile karıştırılmamalıdır.

Tarihçe

Bu çadırın tanımı ve açıklaması 17. yüzyıl da karşımıza çıkmaktadır. Bu yüzyıl öncesinden bu yana Lapon ve Samiler tarafından kullanılan çadırın bu halka ait olduğu ve onlar tarafından özellikle yaptıkları Ren Geyiği avcılığında kullanıldığı bilinmektedir.

Ayrıca Avrupa kuzey halkları mitolojisi hakkında araştırma yapan belgesel yönetmeni Tekin Gün İskandinavların Türk Ata'ları adlı araştırma yazı notlarında geçen Şâmânlara, Eskimolar’da Angakok, Sabir Türkleri’nde Soyok, Laponlar’da Noide, Samoyetler’de Tadibca, diğer bazı Türk kâvimleri arasında “Kam” ismi verildiğini söylemiştir.

Viking kayıtlarında, Samilerin onlardan önce şu an yaşadıkları bölgede olduklarını görüyoruz. Yaklaşık 4.000 Yıl önce Kuzey Avrupa’ya gelerek bu alana yerleşen halk o zamandan yakın tarihe kadar bölgede yaşamış ve avcılıkla uğraşmıştır. Renkli kıyafetler giyen halkın kızdığı bir şey de onlara ‘’Lapp’’ denmesiymiş. Anlamı yama olan kelimenin onları küçük düşürmek için kullanıldığını düşünen Samiler, yıllarca savaştıkları Vikingler tarafından kutup bölgesine doğru sürülmek zorunda kalmışlardır.

Kısaca bahsettiğimiz bu tarihi çizgide asıl konumuz olan Lavvu, onları yaptıkları bu yolculukta dış etkenlerden koruyarak barınakları olmuştur. Göçebe yaşadıkları için kolay kurulabilen ve onları hava şartlarından koruyacak bu çadır modelini tercih etmişlerdir.

Yaşadıkları bölgede bulunan ormanlar soğuğa dayanıklı iğne yapraklı ağaçlardan oluşmaktaydı ve bu ağaçlar çadır oluşturmak için çok elverişliydi. Kuzey tundralarında avladıkları Ren geyiklerinin derilerinden kıyafetler yaptıkları gibi bu derileri çadırlarında da kullandılar.

Ayrıca çadır yapımında geyiklerin boynuz ve kemiklerini de kullanmaktaydılar.

Sami ya da Laponlar tarafından kullanılan bu çadır şu özelliklere sahiptir.

Geleneksel Lavvu:

• Lavvu üç veya daha fazla eşit aralıklı çatallı veya çentikli direklerle desteklenir.
• Tripota yaslanmış ve yapıya şekil veren on veya daha fazla sabitlenmemiş düz direk vardır.
• Çadıra şekil vermek için herhangi bir kazık, gergi teli veya iplere ihtiyaç duymaz.
• Lavvunun şekli ve hacmi, yapı için kullanılan direklerin boyutuna ve miktarına göre belirlenir.
• Bu yapıyı desteklemek için merkez direğe gerek yoktur.
• Çadırın örtüsü olarak Ren Geyiği derisi kullanılır.
• Çadırın direklerinin kesiştiği noktada kalan açıklık baca olarak kullanılır.
• Pencereye gerek duyulmaz.

Modern Lavvu:

1990 yılının başlarında bazı Avrupalı firmalar tarafından bu çadırın formu kullanılarak Lavvu adında satışa sunulmuştur. Fakat Gerçek Lavvu Çadır ile arasında farklar bulunmaktadır. Bu farklar şu şekildedir:

• 3 direk kullanılarak oluşturulan Tripot sayesinde kurulur.
• Bazı modeller ortadan dikilen tek taşıyıcı direk ile gerdirilerek kullanılır.
• Çadırın formunu oluşturmak için ortada dikilen direkten hariç çadır etrafında kazıklardan destek alınarak çadır gerdirilir.
• Çadır formunu ayakta tutabilmek için bazı modellerde gergi iplerinden destek alınır.
• Çadır örtüsü olarak 19. Yüzyılda yaygınlaşan Kanvas kumaş kullanılmaktadır.
• Taşıma kolaylığı için direkler alüminyumdan üretilmektedir.
• Çadır yan yüzeylerinde soba için baca çıkışları bulunmaktadır. Bazı modellerde baca çıkışı tepe noktasında yer almaktadır.

Sembolizm

Lavvu tarih boyunca Samilerin sembolü olmuştur ve günümüzde de bu halk tarafından kullanılmaktadır. Bu çadırın sembol olarak kullanılması çoğu zaman gücü sembolize etmektedir ve tarihte yaşanan bazı olaylar manevi anlamda da bu çadırı özel kılmaktadır.

Kullanım Alanları ve Kullanımı

Lavvu Çadır soğuk iklimlerde tercih edilen bir çadır türüdür. Özellikle karlı havalarda kullanılan çadır içinde ateş yakmak mümkündür. Sağlam kumaş yapısı ve formu içerde yakılacak ateşe olanak sağlar. Soba ya da şömine kullanılan çadır içersin de baca deliği olduğu için duman kapıdan giren hava sayesinde hava dolaşımı ile dışarı atılmaktadır.