Dağcılık Nedir? Nasıl Yapılır?

Dağ yürüyüşlerinin ve dağcılığın günümüzde pek çok kişi tarafından tercih edilen bir spor olduğunu bilmekteyiz. Pek çok kişi gerek stres atmak gerekse eğlenceli bir şekilde vakit geçirmek adına dağcılık yapmaktadır. Sizlerde dağcılık hakkında çeşitli araştırmalarda bulunuyorsanız, yazımızda kulak verebilirsiniz. Sizlere bu yazımızda dağcılık hakkında aklınıza takılan soruların detayları hakkında bilgi vermeye çalışacağız.

Görsel Pixabay sanatçısı Kanenori 

Dağcılık Nedir? Nasıl Yapılır?

Dağcılık Nasıl Yapılır? sorusu son dönemlerde macera severler ve adrenalin tutkunları tarafından yöneltilen bir sorudur. Pek çok kişi bu spordan faydalanarak vaktini güzel ve iyi bir şekilde değerlendirmektedir. Peki, dağcılık hakkında bilinmesi gerekenler nelerdir? Gelin, hep birlikte bakalım.

Dağcılık Nedir?

Dağcılık, çeşitli ekipmanların kullanılması ile belirlenen dağda zirveye ulaşmayı hedef edinmiş bir doğa sporudur. 18. ve 19. yüzyılda zenginler tarafından yapılan bir spor olsa da 20. yüzyılda toplumun tüm sınıflarına yayılmış, 1931 yılında Uluslararası Tırmanış ve Dağcılık Federasyonu'nun kurulması ile resmen spor sayılmaya başlanmıştır. Türkiye'de ilk dağ tırmanışını Hamilton isimli bir İngiliz vatandaşı Erciyes Dağına tırmanarak yapmıştır.

Yaşanabilecek kazaların ciddiyeti nedeni ile oldukça tehlikeli bir spor olarak kabul edilmektedir. Günümüzde bu spor için oluşturulmuş çeşitli alanlar bulunmaktadır. Son dönemlerde en çok tercih edilen doğa sporları arasında dağcılığın yer aldığını söyleyebiliriz.

En yüksek dağların en iyi arkadaşları yalnızca bulutlar ve maceracı dağcılardır!

Mehmet Murat İldan

Dağcılık Nasıl Yapılır?

Dağcılık sporu bireysel veya ekip halinde de yapılabilse yalnız başına ve eğitim almadan yapılması önerilmemektedir. Gençlik Spor İl Müdürlükleri bünyesinde yer alan dağcılık kulüpleri veya yerel dağcılık kulüplerine katılarak eğitim almaya başlayabilirsiniz. Eğer bu tarz kulüplere katılamıyorsanız trekking yaparak ilk adımınızı atabilirsiniz.

Bireysel olarak yapılan tırmanışlarda hedef tabii ki zirvedir ama ekip tırmanışında ekibin tüm üyeleri en yüksek noktaya çıkacak diye bir husus yoktur. Nedeni ise ekipte herkesin farklı görevlerinin bulunduğu bu ekipler malzeme taşıyanlar, güvenlik sağlayanlar, en iyi tırmanıcılar, rehberler ve ekibin flaması zirveye çıkarılırsa diğerleri de kendilerini zirve yapmış gibi göstermektedir.

Dağcılık Lisansı Nasıl Alınır?

Dağcılık, profesyonellerden eğitim alınarak yapılması gereken bir spor dalıdır. Genellikle topluluk ile yapılan dağcılık sporunda herkesin farklı bir görevi bulunmaktadır. Ferdi olarak lisans çıkartılabilse de kulüpler işinizi kolaylaştırabilir. Bağlı olduğunuz kulüp, ilgili belgeler ile Gençlik ve Spor İl Müdürlüğüne başvurarak lisansınızı çıkartabilir.

Dağcılık lisansı için kulüplerin istedikleri temel belgeler;

• Başvuru dilekçesi,
  • 18 yaş altında olanlar için veli izin belgesi,
• Kulüp üyeliği bilgi formu,
• Nufus cüzdanı fotokopisi,
• Fotoğraf,
• Dağcılık yapmasına engeli bulunmadığını belirten sağlık raporu

Dağcılıkta Bilinmesi Gerekenler Nelerdir?

Uzun mesafeler arasında mola vermek için yapılan kampçılık da dağcılık tanımına girerek dağcılık sporunun uzun soluklu olmasını sağlamaktadır. Bu spora başlayanların problem yaşamaması için sağlık raporu almaları gerekmektedir. Ayrıca akut dağ hastalığı ve yüksek rakımlarda gelişebilecek sağlık problemlerine karşı dikkatli olunmalıdır.

Her mevsimde yapılabilir. Aylara göre gidilecek bölgenin özelliklerine göre çeşitlilik gösteren dağcılıkta en zorlusu kış dağcılığıdır. Kış dağcılığı diğer mevsimlere göre daha çetin ve meşakkatli geçmekte karda ve kaygan zeminlerde tırmanmayı bilmek, kaymalarda durabilmek, zorlu hava şartlarında kamp yapabilmek, oluşacak ısı kaybına karşı önlem alabilmek kış dağcılığında bilinmesi gerekenlerin en önemlisidir. Ayrıca bir dağcı yürüdüğü yerlerde ayak izinden başka bir şey bırakmaz.

Dağcılık Stilleri

Her doğa sporunda belirli teknikler ve stiller olduğu gibi dağcılık alanında da belirli stillerin olduğunu söyleyebiliriz. Bu stiller aynı zamanda sizlere belirli teknikleri sunmaktadır. Hemen bunlardan bahsedelim.

• Alpin Stili: Macera tutkunlarının tercih ettiği Alpin dağcılık stili doğal yöntemlerle yapılır ve Temiz Tırmanış olarak da adlandırılmaktadır. Dağa tırmanmada hızın ön planda olduğu bu stilde hedef daima doğrudan zirvedir.
• Hiking / Doğa Yürüyüşü: Sabah dağa çıkılıp akşam da dağdan inilerek kamp yapılmadan geçirilen günübirlik doğa yürüyüşüdür.
• Üretkeni Kamplı Yürüyüş: Doğa yürüyüşü sonrasında kamp yapılarak konaklanarak tamamlanan dağcılık sporudur.
• Expedition: Zirveye yapılan tırmanışlar ve uzun süreli kamp yapılan araştırma gezileridir. 

Dağ Tırmanmasında Güçlük Dereceleri

• Birinci derece güçlük: ellerden faydalanmaya gerek yok,
• İkinci derece güçlük: ellerden arasıra faydalanmak gerekir,
• Üçüncü derece güçlük: Tırmanmanın güç olduğu dik yamaçlar,
• Dördüncü derece güçlük: halat kullanılmasını gerektiren anck ellerle tutmaya elverişli olan yamaçlar,
• Beşinci derece güçlük: halatsız tırmanması imkansız, dik yamaçlar,
• Altıncı derece güçlük: dik ve kaygan yamaçlar

Dağcılık Kuralları

Dağcılık sporu yapacakların özellikle uyması ve dikkat etmesi gereken kurallar bulunmaktadır. Bu kurallardan ön plana çıkanları şunlardır;

• Dağcılık sporunda dağda hayatta kalabilmek, ekibin güvenliğini riske atmamak için bazı kurallara uyulması gerekmektedir.
• Belirlediğiniz dağa tırmanmak için bölgeyi iyi bilen kişinin lider olarak grup başında olması gerekmektedir.
• Tek sıra halinde, kişiler arasında 5 ila 6 adım mesafe olacak şekilde yürünmelidir.
• Yürüyüş temposu ekipte en yavaş yürümekte olan üyeye göre düzenlenir.
• Tırmanma boyunca taşınacak eşyalar en kötü hava koşulları düşünülerek hazırlanmalıdır.

Dağcılık İçin Gerekli Malzemeler

Yürüyüş veya tırmanma sırasında olası tehlikelerden kaçınmak için gerekli olan bazı dağcılık ekipmanlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ekipmanların olması bu sporu yapabilmeniz açısından oldukça önemlidir. Ön plana çıkan ekipmanlar şunlardır;

• Tırmanma Merdiveni
• Tırmanma Halatı
• Tırmanma İpi
• Tırmanma Baltası
• Tırmanma Kancası
• Dağcılık Botu
• Dağcılık Kazması

Dağcılık Kıyafetleri

Dağcılık sporunda dikkat etmeniz gereken hususlar arasında kıyafetlerinde önemli yeri bulunmaktadır kıyafetlerinizin su geçirmez özellikte ve dağcının hareket özgürlüğünü kısıtlamaması adına hafif olmalıdır. Rakım yükseldikçe düşen hava sıcaklığı ile dağcılar genellikle 3 katmanlı olarak giyinmektedirler

• İç Katman: Vücutla birebir temas eden iç katmandaki kıyafetlerin nem tutmayan özellikte olmasına dikkat etmeniz gerekir. Pamuklu ürünleri tercih etmemeye özen gösterin çünkü kuruması zaman aldığı için iç kıyafetlerde daha çok sentetik kumaşlardan yapılan ürünleri tercih etmenizi öneririz
• Orta Katman: Orta katmanda giyilecek olan kıyafetler dağcılık sporunun yapılacağı mevsime göre değişkenlik göstermektedir. Karlı ve çok soğuk bir havada kalın polar giyilebileceği gibi yazın yapacağınız tırmanışlarda da gömlek tercih edilebilirsiniz. Bu kıyafetlerin de yine iç katman gibi sentetik kumaşlardan olması sizleri rahat ettirecektir.
• Dış Katman: Yağmurluk, çok fonksiyonlu pantolon ya da şişme montlar dağcılık kıyafetlerinde dış katmanını oluşturmaktadır. Dış katmanlar dağcılık sporunun yapılacağı mevsime göre tercih edilir.

Mevsime göre değişkenlik gösterebilecek diğer dağcılık kıyafetleri arasında ise;

• Bere
• Bandana
• Balaklava
• Şapka
• Yüz Maskesi
• Eldiven
• Tozluk
• Mayo
• Şort

Sık Sorulan Sorular

Dağcılık Nedir? Nasıl Yapılır? sorusuna ilişkin olarak edinmeniz gereken bilgileri başlıklar halinde sizlere aktarmaya çalıştık. Günümüzde pek çok kişi tarafından tercih edilen bu sporun oldukça keyifli ve eğlenceli olduğunu söyleyebiliriz. Fakat bir o kadar da dikkat edilmesi gerekmektedir. Sizlerde dağcılık ile ilgili olarak düşüncelerinizi yorum kısmından bizlerle paylaşabilirsiniz.

İleri okuma için kaynaklar; 1, 2, 3,